Бер ниндәй ҙә документ күрһәтергә кәрәкмәй

Бөтәһе 33 һорау. Уларға яуап биреү өсөн 10-20 минут тирәһе ваҡыт китә. Һорауҙарға 14 йәштән өлкән һәр кем, шулай уҡ ғаилә ағзаларының береһе яуап бирергә мөмкин.

Ҡайһы берәүҙәр, һуңынан барлыҡ мәғлүмәт «кәрәкле урынға» – һалым хеҙмәтенә тапшырылыр, аҙаҡтан иһә йәшерен мөлкәт өсөн аҡса талап итергә килерҙәр йәки полиция беҙҙең теркәлгән урында йәшәмәгәнде, ә фатирҙы ҡуртымға биргәнде белеп ҡалыр, тип хәүефләнә. Ләкин иғтибар менән ҡарағыҙ: ҡағыҙҙа мөлкәт, килем, кемдең фатиры булыуы хаҡында бер һүҙ ҙә юҡ. Унда һеҙҙең фамилияғыҙ ҙа юҡ. Ҡайһы бер иҫәп алыусы бер үк кешене ике тапҡыр теркәмәҫ өсөн исемегеҙҙе һорарға мөмкин. Әгәр теләмәһәгеҙ, яуап бирмәгеҙ, был һеҙҙең хоҡуҡ.

Никахығыҙ рәсми теркәлгәнме-юҡмы, өйҙә русса йә иһә башҡортса һөйләшәһегеҙме, өйҙөң стенаһы ниндәй материалдан, фатирығыҙҙа һыу үткәргес бармы – былар мөһим, ләкин һалым хеҙмәтенә, махсус хеҙмәттәргә, айырыуса бандиттарға кәрәкмәй.

Халыҡ иҫәбен алыуҙың төп маҡсаты – кешеләрҙең һанын иҫәпләү түгел, бының өсөн полицияла, һалым хеҙмәтендә һәм ЗАГС-та мәғлүмәттәр базаһы бар. Бөгөн республикала кемдең нисек йәшәгәнен асыҡлау мөһимерәк. Милләт, телдәрҙе белеү, милләт-ара никахтар һаны, белем, никахтың ғәмәлдәге хәле, эшкә барыу өсөн күпме ваҡыт китә, ғаиләләр һаны, торлаҡ шарттары – дәүләт базаларында ошо мәғлүмәттәрҙең береһе лә юҡ, уларҙы иҫәп алғанда ғына белергә була.